Jest to tylko zarys artykułu, który dopiero powstaje – jako opracowanie z mojego dłuższego tekstu. W artykule zostanie przedstawione zjawisko anime, podział gatunków, główne motywy, szanse i zagrożenia w kontekście dzieci oraz młodzieży oraz wskazówki dla rodziców, wychowawców. Nie będzie to artykuł naukowy, raczej „poradnikowy”; skierowany do dorosłych. Na tym etapie pracy nad tekstem obowiązuje dla niego licencja (C) – wszelkie prawa zastrzeżone.
Animowane bajki z postaciami o charakterystycznych bardzo dużych oczach i często włosami w różnych kolorach – takie skojarzenia może przywoływać pojęcie „anime”. Nieco starsi czytelnicy możliwe, że pamiętają program telewizyjny Polonia 1 i nadawane tam serie o piłkarzach, wojownikach (Dragon Ball) i walecznych dziewczynach (Czarodziejka z Księżyca). Tak, to są produkcje anime. Podobnie jak ponownie emitowany na TVP ABC serial o perypetiach Kapitana Tsubasy.
Anime to pojęcie bardzo szerokie. Obejmuje bajki dla dzieci i młodzieży, ale też dramaty, kryminały, thrillery, horrory oraz tzw. „filmy dla dorosłych”. Znana charakterystyczna kreska nie mówi nic o zawartości – tytuł na pierwszy rzut oka może wyglądać jak bajka, a za chwilę na ekranie są rozrywane na strzępy kolejne postacie. Może nie być oczywistej przemocy, ale fabuła stawia bohaterów przed bardzo trudnymi wyborami moralnymi. Dlatego już na początek porada – sprawdzajmy tytuł którym zachwyca się nasze dziecko, np. wpisując go w youtube i oglądając sceny z niego. W ramach anime tworzone są filmy, ale najczęściej spotkamy się z serialami, gdzie odcinki trwają 20-25 minut a jeden sezon to 12 epizodów.
Najpopularniejsze gatunki w ramach anime oraz popularne słowa
Bajki (shōjo, shōnen, kodomo) – tworzone z myślą o młodych odbiorcach; sportowe, walki robotów, o przyjaźni, pierwszych miłościach, problemach szkolnych.
Historie dla młodych dorosłych (josei, seinen) – to już nie tytuły dla dzieci, ale dorosłej młodzieży, studentów i 30-latków; tematami może być przyjaźń, pierwsza praca (ale też często okres liceum), wchodzenie w poważniejsze związki, mierzenie się z oczekiwaniami rodziny, społeczeństwa, szukanie tożsamości; czasami będą osadzone w świecie bliskim rzeczywistemu, innym razem w fantasy. Mogą zawierać motywy walki i drastycznych scen.
Historie z oczywistymi podtekstami erotycznymi, ale bez „twardych” scen (ecchi, shōnen-ai, shōjo-ai), – często o komediowym zabarwieniu, albo pierwszych miłościach; mogą być obecne wątki związków międzygatunkowych (ludzie, elfy, koto-ludzie, itp.) oraz w ramach tej samej płci.
Tzw. „filmy dla dorosłych (hentai, yaoi, yuri, shōtakon, lolicon).
Anime „mieszane” – dość często spotykane, np. dany tytuł do przede wszystkim seinen, ale też z elementami ecchi.
Główne motywy w anime
Już przy opisie gatunków pojawiły się pewne charakterystyczne motywy – historie o przyjaźniach, miłości, często osadzone w szkole, walka z samym sobą, przeciwnościami, swoją przeszłością.
Motyw przyjaźni i miłości …
Motyw szukania swojej tożsamości … w tym w odniesieniu do oczekiwań społeczeństwa
Motyw ciężkiej pracy, zaangażowania się, odpowiedzialności
Motywy magiczne
Motywy historyczne – w kontekście historii kraju, ale też danej rodziny, miejscowości; częste nawiązania do II wojny światowej
Motyw (dystopijnej) przyszłości
Motywy ekologiczne i pacyfistyczne
Anime a dzieci i młodzieży – szanse i zagrożenia
Pojęcie anime jest bardzo szerokie, dlatego o szansach i zagrożeniach można mówić przede wszystkim w określonym kontekście, np. konkretnych seriali, filmów.
…
Wskazówki dla rodziców i wychowawców
- nie ufaj pierwszemu wrażeniu; obejrzyj przynajmniej jeden odcinek razem z dzieckiem, albo wyszukaj fragmentów na youtube, opisów na wikipedii, itp.
- anime z legalnych źródeł, np. konto dziecka na Netflix, czy podobnych serwisach to zdecydowanie bezpieczniejszy dostawca treści niż pirackie strony o anime
- w bardzo wielu anime występuje motyw zmagania się z przeciwnościami, nie poddawania, treningu, starania się, nie odpuszczania; bohaterowie muszą ciężko zapracować na swoje umiejętności, czy super moce – to może podkreślać motyw wartości pracy i własnego wysiłku, zachęcać do naśladowania tego wzorca
- …
Tomasz Kurzeja (c) 2019-20; artykuł w trakcie tworzenia
